Transformator unit 1
Terug naar de index
Als we in een kristalontvanger een detector kring gebruiken met een zeer hoge
Q factor, dan heeft de parallel weerstand van de kring ook een zeer hoge waarde.
De impedantie waarmee we de kring belasten moet ook ongeveer die waarde hebben.
Voorbeeld: een kring heeft bij 1000 kHz een Q van 1200, en de inductie van de
detector spoel is 0,2 mH.
De parallelweerstand (Rp) van de kring heeft dan een waarde van Rp= 2.pi.f.L.Q=
1,5 M.Ohm (Mega-Ohm).
Bij andere frequenties is de waarde van Rp weer anders omdat de waarde van f en
Q dan anders zijn.
De hier beschreven transformator unit heeft een ingangsimpedantie van 1,62
M.Ohm en is dus zeer geschikt voor het belasten van hoge Q kringen in
kristalontvangers.
Ik heb er een aparte unit van gemaakt, zodat hij inzetbaar is voor diverse
kristalontvangers, en ook omdat ik van de speciale ingangstransformator (Tr1)
maar één exemplaar heb.
Transformator unit 1 Transformator unit met een ingangsimpedantie van 1620 k.Ohm. De grote transformator links is Tr1, de andere is Tr2. |
De transformator unit is opgebouwd met twee transformatoren.
Transformator Tr1 is afkomstig uit een hoogspannings voedingsapparaat Merk
"Simco Nederland b.v." en typenummer A257C1-6.
De trafo heeft een primaire spoel welke op 220 Volt 50 Hz werd aangesloten via
een 910 Ohm serieweerstand
De secundaire spoel geeft dan een spanning van 7 tot 8 kilo-Volt bij 2.5 mA.
Deze secundaire spoel heeft dus een zeer hoge impedantie.
In mijn transformator unit ga ik het ingangssignaal juist insturen op de
secundaire spoel van Tr1, en de primaire spoel van Tr1 word verbonden met Tr2.
De primaire en secundaire spoel zijn dus van functie gewisseld, en Tr1 werkt nu
dus als omlaag transformator.
Van transformator Tr1 heb ik bij diverse belastingsweerstanden de
volgende eigenschappen gemeten:
-ingangsimpedantie
-frequentie bereik (-3dB).
-rendement.
Een meetmethode voor voor deze metingen vind je hier.
De resultaten zijn staan in de volgende tabel:
Belastingsweerstand Ohm |
Ingangsimpedantie kilo-Ohm |
Frequentie bereik -3 dB (Hertz) |
Rendement |
68 | 524 | 140-4600 | 0,733 |
100 | 730 | 150-4500 | 0,808 |
150 | 980 | 150-4120 | 0,806 |
220 | 1338 | 150-3400 | 0,794 |
330 | 1815 | 160-2700 | 0,761 |
Achter Tr1 heb ik een tweede transformator (Tr2) geplaatst welke de spanning en daarmee ook de impedantie nog verder omlaag transformeert.
Tr2 is een audiotransformator voor 100 Volt luidspreker systemen.
Het merk is Adastra en typenummer 952.446.
Van de primaire spoel gebruik ik de 40 watt aansluiting welke een impedantie
heeft van 250 Ohm.
De uitgangsimpedantie van Tr2 is 8 of 16 Ohm, ik gebruik de 16 Ohm aansluiting.
Ingangsimpedantie: 1620 k.Ohm Uitgangsimpedantie: 16 Ohm Frequentiebereik (-3 dB): 150--2700 Hz. Verhouding ingangsspanning / uitgangsspanning: 377 Rendement: 0,71 |
De weerstand en condensator in het schema zijn toegevoegd om de
gelijkstroomweerstand van de unit ongeveer gelijk te maken aan de
ingangsimpedantie, dit is belangrijk om geluidsvervorming te voorkomen bij de
ontvangst van sterke stations.
Over de condensator kunnen we een gelijkspanning meten, welke de sterkte van het
ontvangen station weergeeft, gebruik hiervoor wel een voltmeter met een
weerstand van minstens 10 M.Ohm.
De massa aansluitingen van alle spoelen en de ijzerkern van Tr1 zijn met
elkaar verbonden, dit voorkomt het oppikken van brom.
Bij deze opstelling (secundaire spoel van één transformator verbonden met
de primaire van een andere transformator), moeten we de rendementen van de twee
transformatoren met elkaar vermenigvuldigen om het rendement van de totale unit
te krijgen.
Als ik op de uitgang van deze transformator unit een driver
unit aansluit, dan heb ik aan een ingangsspanning van 1mV top-top op de
transformator unit voldoende
om een 1 kHz test toon goed te kunnen horen.
We kunnen de transformator unit ook nog steeds als omhoog transformator
gebruiken, door b.v een signaal generator aan te sluiten op de uitgang.
Dit is erg gevaarlijk, want de spanning aan de ingang van de transformator unit
kan nu makkelijk oplopen tot enkele duizenden volts.
Maar voor experimenten kan dit soms handig zijn, daarom heb ik voor de 4n7
condensator een 4kV exemplaar genomen, zodat hij niet zo makkelijk stukgaat.