Set 4
Met deze ontvanger heb ik in 2003 meegedaan aan een ontvangstwedstrijd voor kristalontvangers. De ontvangstwedstrijd had de naam "Back To The Future" (BTTF). Het ging er in deze wedstrijd om, om gedurende 7 dagen zoveel mogelijk zenders per dag te ontvangen. Mijn totaal kwam uit op 460 zenders (zo'n 65 per dag) en daarmee won ik de wedstrijd. Het aantal verschillende ontvangen stations bedroeg 113 en deze kwamen uit heel Europa en noord Afrika.
Ga naar de lijst met ontvangen stations
De ontvanger heeft 2 afgestemde kringen, namelijk een antennekring en een
detectorkring. Deze moeten beide afgestemd worden om een station te kunnen
ontvangen.
De koppeling van de antenne aan de antennekring is variabel, door middel van een
draaicondensator en diverse aftakkingen op de spoel.
Tijdens de wedstrijd heb ik vrijwel steeds de aftakking 50% gebruikt.
De draaicondensator in de antenneleiding moet op een lage waarde ingesteld
worden (b.v. 50 pF), dan is de selectiviteit van de ontvanger het hoogst en
kunnen naast elkaar gelegen zenders goed van elkaar onderscheiden worden.
De afstand tussen de antennespoel en detectorspoel is in deze ontvanger
instelbaar, een afstand van 12cm is een goede waarde. Een kleinere afstand geeft
ook weer een slechtere selectiviteit.
De spoelen zijn als spinnenwebspoel gewikkeld op houders van golfkarton. De
Q-factor van de spoelen is ongeveer 250 en de inductie 0,2mH.
Bij 1 MHz komt de parallelweerstand van de spoelen daarmee uit op een waarde van
314 kΩ. De belastingsweerstand met de
audiotrafo's en de keuze van de diodes heb ik hier op aangepast voor een
maximale vermogensoverdracht.
Ik heb 4 audiotransformatoren gebruikt met een primaire impedantie van 80 kΩ,
deze staan in serie, dus totaal komt de impedantie daarmee op 320 kΩ.
De uitgangsimpedantie van één trafo is 16
Ω,
door een combinatie van serie en parallel schakeling komt het totaal van de 4
trafo's ook weer op 16
Ω.
De luidspreker is een driver-unit van een
hoornluidspreker, deze worden toegepast op sportvelden, geluidswagens, enz.
Normaal wordt zo'n driver unit op een hoorn (trechter) geschroefd, maar ik
gebruik de unit zonder hoorn en houd de driver-unit tijdens het luisteren bij
mijn oor.
Het rendement van de gebruikte driver-unit is 112,5 dB/Watt/meter, wat een erg
hoge waarde is. Ik gebruik deze driver-unit omdat hij veel gevoeliger is dan
normale koptelefoons of kristaloordopjes.
Op de foto zie je de driver-unit liggen rechts van de ontvanger.
Bij de ontvangst van sterke stations is het belangrijk dat de
gelijkstroomweerstand van de transformator (primaire zijde) ongeveer gelijk is
aan de audioimpedantie (in dit geval dus 320 kΩ).
Als dit niet klopt kan er sterke vervorming van het geluid optreden.
Aangezien de gelijkstroomweerstand van transformatoren erg laag is (enkele kΩ)
heb ik een weerstand in serie gezet van 330 kΩ.
Deze is overbrugd met een condensator die het audiosignaal kortsluit. Op die
manier blijft het volledige audiosignaal toch over de transformators staan.
Over de weerstand komt een gelijkspanning te staan die afhankelijk is van de
sterkte van het ontvangen station, met een voltmeter is dat te meten. Gebruik
wel een voltmeter met een hoge ingangsweerstand, bijv. 10 MΩ.
 |
Tijdens de wedstrijd heb ik van deze antenne gebruik gemaakt, de antennedraad zie je links van de mast schuin naar beneden lopen. Lengte van antennedraad: 22 meter. Hoogste punt van antennedraad: 18 meter. De aardeaansluiting bestaat uit een ca. 3 meter lange steigerpijp van 48mm doorsnede, welke in de grond is geslagen.
|