Kristaloortelefoontjes
Het simpelste is om in een kristalontvanger als luidspreker
een kristaloortelefoontje te gebruiken.
De eigenschappen zijn:
-Gevoeligheid
De gevoeligheid van kristaloordopjes is redelijk goed
Klik hier om een vergelijking
in gevoeligheid te zien met andere speakers.
Bij lage audiofrequenties (onder 1 kHz) neemt de gevoeligheid
echter wel snel af.
Ook bij hogere frequenties neemt de gevoeligheid weer af.
-Geluidskwaliteit
De geluidskwaliteit van een kristaloortelefoontje is niet erg
goed, er is weinig weergave van lage tonen.
-Impedantie
De gelijkstroomweerstand van een kristaloortelefoontje is erg
hoog (meer dan 20 Mega Ohm).
Voor audiofrequenties wordt de impedanties bepaald door de
capaciteit van het oortelefoontje.
De capaciteit is doorgaans zo'n 500 pF
Met ze formule: Impedantie (Z)= 1/(2.pi.f.C) kunnen we de
impedantie bij een bepaalde audiofrequentie uitrekenen.
Hierbij is
Z = impedantie in Ohm.
pi = 3,14
f = frequentie van het audiosignaal in Hertz
C= capaciteit van het oortelefoontje in Farad.
Met 500 pF komen we uit op Z= 318 k.Ohm bij 1000 Hz, en Z= 106
k.Ohm bij 3000 Hz.
Hoe hoger de audiofrequentie hoe lager de impedantie.
Parallel aan het kristaloortelefoontje moet altijd een
weerstand geschakeld worden, deze zorgt ervoor dat de stroom
welke door de diode gelijkgericht wordt ook weer terug naar massa
kan vloeien. Als we dat niet doen dan laadt de oortelefoon zich
op met een bepaalde gelijkspanning, en vervolgens zal er geen
geluid meer uit komen.
De capaciteit van het oortelefoontje vormt samen met
parallelweerstand een laagdoorlaatfilter, met een
doorlaatfrequentie van f=1/(2.pi.R.C).
Als we als weerstand R=100 k.Ohm nemen en de capaciteit van de
kristaloortelefoon is 500 pF dan krijgen we een
laagdoorlaatfilter met een doorlaat frequentie tot 3200 Hz. Dat
is een bruikbare waarde.
Een hogere weerstandswaarde geeft een lagere doorlaatfrequentie
en een slechtere geluidskwaliteit.
Een deel van de audio- energie zal in de weerstand verloren
gaan, en komt niet in het oortelefoontje.
Hoe lager de weerstandswaarde des te meer energie gaat er
verloren.
![]() |
Aansluitschema kristaloortelefoon. |
-Betrouwbaarheid
Een veel voorkomend probleem met kristaloortelefoontjes
is dat het geluid tijdens het luisteren ineens wegvalt. Dit heeft
te maken met opwarming van het speakertje (in je oor), soms gaat
hij het weer een tijdje doen als je er een tik tegen geeft. Maar
verder is er aan dit probleem niet zoveel te doen
Kristaloortelefoontje Binnenin zit een plaatje piëzokristal,
dit verbuigt als je er spanning opzet. |